Jak rozmawiać z dzieckiem, żeby nas słuchało?
Rozmowa z dzieckiem to niełatwa sztuka. Zdarza się tak, że nasza pociecha w jednym momencie może nas słuchać, a za chwilę jego uwaga skupia się na zupełnie czymś innym. Zastanawiasz się, jak temu zaradzić ? Jest na to kilka sposobów.
Na blogu Pomarańczowej Ciuchci znajdziecie również inne bardzo ciekawe publikacje. Serdecznie zapraszamy do lektury. Tymczasem, podpowiadamy, jak rozmawiać z dzieckiem, żeby nas słuchało i odpowiadało na zadawane przez Nas pytania.
Jak rozmawiać z dzieckiem? Tytułem wstępu
W poniższym artykule dowiesz się, co zrobić, żeby Twoje dziecko mówiło Ci o swoich codziennych doświadczeniach i emocjach z nimi związanymi. Rodzice często mówią o tym, że trudno im rozmawiać z dziećmi o ich samopoczuciu i o tym, co się aktualnie u nich dzieje. Czasami sami nie wiedzą, jak rozpocząć rozmowę i zadać odpowiednie pytania, albo dziecko zbywa ich krótkimi odpowiedziami typu – „wszystko ok”, „ jest dobrze”, „nie pamiętam, co było w szkole/przedszkolu”.
Przez takie odpowiedzi niestety nie jesteśmy w stanie dowiedzieć się o sukcesach dziecka, jego kontaktach z rówieśnikami, jak i o problemach, które mogą negatywnie wpływać na rozwój emocjonalny i psychiczny dziecka, co będzie przyczyniać się do zachwiania poczucia własnej wartości i niskiej samooceny. A przecież okazywanie zainteresowania i zrozumienia to podstawa w relacji między rodzicami a dzieckiem.
• Zobacz także | Gotowość szkolna – kiedy dziecko jest gotowe, aby pójść do szkoły?
Istotne jest to, aby dziecko mogło czuć się przy nas bezpiecznie i na tyle swobodnie, żeby dzieliło się z nami swoimi codziennymi doświadczeniami związanymi z jego nauką i kontaktami społecznymi w szkole czy przedszkolu.
Jak dowiedzieć się, co aktualnie myśli, czuje i przeżywa Twoje dziecko?
Jak rozmawiać z dzieckiem? Przede wszystkim musimy zacząć mówić mu o tym, jak ważna jest dla nas rozmowa, dotycząca codziennego samopoczucia i przeżywanych emocji kształtująca wasze więzi. Dziecko powinno czuć się ważnym członkiem rodziny i wiedzieć, że bierze udział przy podejmowaniu decyzji dotyczących waszego życia. Kolejnym krokiem jest zadawanie odpowiednich pytań, dzięki którym będzie mogło kształtować poczucie własnego ja, rozwijać swoją empatię i szacunek do siebie i do drugiego człowieka.
Ważne, jest żeby na początku trzymać się pewnych zasad, które pomogą nam wprowadzić rutynę i wypracować schemat efektywnego porozumiewania się, dzięki któremu dziecko będzie mogło być przygotowane na rozmowę bez odczuwania zbędnego stresu, czy lęku.
Jak rozmawiać z dzieckiem? Wszystko, co warto wiedzieć:
● Rozmawiaj z dzieckiem zawsze w komfortowym dla niego miejscu, o podobnej porze – zaraz po wyjściu ze szkoły, czy przedszkola (to szczególnie ważne u młodszych dzieci, ponieważ z czasem mogą zapomnieć o tym, co się dzisiaj wydarzyło), podczas spożywania posiłku, wykonywania wspólnych
aktywności lub przygotowując się do snu.
● Poświęć dziecku maksimum swojej uwagi – utrzymuj kontakt wzrokowy i staraj się być na tym samym poziomie – jeżeli dziecko siedzi, usiądź obok niego, jeżeli stoi – kucnij przed nim. Badania pokazują, że dzieci dokładnie wiedzą, kiedy rodzic jest zainteresowany rozmową, a kiedy skupia się na
wykonywaniu innych czynności.
● Rozpoczynając rozmowę, zacznij od opowiedzenia dziecku o swoich doświadczeniach (szczególnie na początku, gdy dziecko niechętnie odpowiada na Twoje pytania). Możesz opowiedzieć o tym, jak minął Twój dzień lub co wydarzyło się u Ciebie w pracy.
● Mów spokojnym tonem, bądź cierpliwy, nie oceniaj, wyrażaj się jasno i precyzyjnie, mówiąc w zrozumiałym języku. By utrzymać zainteresowanie rozmową, możesz sparafrazować to, co powiedziało dziecko i przede wszystkim staraj się nie przerywać.
● Wspólnie z dzieckiem powiedzcie sobie o jednej złej i dobrej sytuacji (pamiętając o tej kolejności), która wydarzyła się w ciągu Waszego dnia. Powinieneś pamiętać również o tym, żeby zadawać konkretne pytania związane z jego doświadczeniami, przeżywanymi emocjami, rozwijając jego pewność siebie i
umiejętność radzenia sobie z sytuacjami trudnymi.
Rozmowa z dzieckiem. Pytania, które należy zadawać:
1. Dbając o jego samoocenę, umiejętność wyrażania emocji i kształtowanie pewności siebie:
• Czy pomogłeś dzisiaj któremuś ze swoich kolegów/koleżanek?
• Czy zrobiłeś dzisiaj coś, z czego możesz być dumny?
• Czy czułeś dzisiaj gniew/smutek/strach/radość/szczęście?
• Czy możesz opowiedzieć mi o tym, co Ci się dzisiaj udało?
2. Rozwijające kompetencje miękkie, umiejętność nawiązywania i utrzymywania relacji rówieśniczych:
• Jak myślisz – co czują inni, gdy jesteś dla nich miły?
• Czy ktoś Cię dzisiaj zdenerwował lub był dla Ciebie niemiły?
• Kto jest Twoim najlepszym przyjacielem? Czy możesz mi o nim opowiedzieć?
• Co możesz zrobić, żeby inni Cię lubili i szanowali?
3. By dowiedzieć się co dzieje się u niego w przedszkolu/szkole:
• Dlaczego lubisz/nie lubisz spędzać czas w szkole/przedszkolu?
• Czego udało Ci się dzisiaj nauczyć?
• Czy nauczyciel chwalił dzisiaj Twoją pracę – jeżeli tak, to dlaczego?
• Jak reaguje Twój wychowawca, gdy prosisz go o pomoc lub gdy nie znasz
odpowiedzi na zadawane przez niego pytania?
4. Dbając o Wasze relacje:
• Jaki według Ciebie powinien być kochający rodzic?
• Gdybyś mógł wprowadzić dwie reguły obowiązujące w naszej rodzinie, jakby brzmiały?
• Za co najbardziej lubisz swoje rodzeństwo?
• Jaki jest twój ulubiony zwyczaj rodzinny?
Jak rozmawiać z dzieckiem, czyli o czym jeszcze warto pamiętać?
Ważny jest jeszcze jeden aspekt. Rozmowa z dzieckiem to nie wywiad. Nie zmuszaj go do odpowiedzi, na wszystko przyjdzie czas. Gdy okażesz zainteresowanie i zrozumienie, dziecko po czasie samo przyjdzie i poprosi Cię o kontynuowanie rozmowy. Dlatego tak ważne jest, abyśmy zadawali i odpowiadali na pytania, dopytywali i reagowali na to co mówi dziecko – rozumiejąc,
wspierając i szanując je.
Oczywiście należy pamiętać o tym, że każde dziecko oczekuje od nas czegoś innego, w zależności od jego osobowości. W związku z tym powinniśmy obserwować, jak reaguje na zadawane przez nas pytania, analizując jego podejście do rozmowy. We wszystkim chodzi o zachowanie równowagi pomiędzy komfortem dziecka, a skutecznością naszych działań.
Mamy nadzieję, że dzięki nam już wiesz, jak rozmawiać z dzieckiem. Zapraszamy serdecznie do regularnych odwiedzin witryny Pomarańczowa Ciuchcia i lektury naszych wpisów.
Współpraca merytoryczna przy artykule:
Patryk Madaliński – psycholog
